Haber: Gamze İSPİRLİ
Sanayi ve yatırım açısından batı ile doğu arasındaki fark her geçen yıl büyüyor. Doğu illerinin sanayileşme sürecinde yaşadığı sorunları ve çözüm önerilerini Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Saim Özakalın ile konuştuk. Özakalın, teşvik politikalarının doğrudan yatırımcıyı desteklemesi gerektiğini vurgulayarak, “Batıya mahkûm olmayalım” çağrısında bulundu.
Gamze İspirli: Erzurum’un sanayileşme sürecinde karşılaştığı en büyük zorluklar neler?
Saim Özakalın: En büyük sorun, yatırımcıyı doğuya çekemememiz. Sanayici için en önemli teşviklerden biri olan 6. Bölge uygulamasından Erzurum doğrudan faydalanamıyor. 2021 yılına kadar Cazibe Merkezleri Programı (CMP) ile belirli OSB’ler bu teşviklerden yararlanabiliyordu, ancak bu uygulama kaldırıldı. Şu anda Erzurum 5. Bölge teşviklerinden faydalanabiliyor ama 6. Bölge’ye erişim için uzun bir bürokratik süreç var. Bu da yatırımcıyı caydırıyor.
Gamze İspirli: 6. Bölge teşvikleri doğrudan devreye girerse Erzurum için ne değişir?
Saim Özakalın: Çok şey değişir. Erzurum ve Doğu Anadolu’daki iller teşviklerle desteklenirse yatırımcı buraya gelir, fabrikalar kurulur, istihdam artar. Biz tekstil gibi iş gücü yoğun sektörlerde 6. Bölge teşviklerinin olmazsa olmaz olduğunu düşünüyoruz. Teşvik sisteminin yeniden düzenlenmesi Erzurum’un sanayi ve ekonomi anlamında önünü açacaktır.
Gamze İspirli: Doğu ile batı arasındaki sanayileşme farkı nasıl bir tablo ortaya koyuyor?
Saim Özakalın: Maalesef fark çok büyük. TÜİK verilerine göre, batı illerinde kişi başına düşen milli gelir 20 bin doların üzerine çıkarken, doğudaki birçok ilde bu rakam 5 bin doların bile altında kalıyor. Batı’da sanayi büyüyor, üretim artıyor ama doğuda insanlar iş bulamadığı için göç ediyor. Erzurum’un yıllık ihracatı sadece 25 milyon dolar. Bu, bizim gibi büyük potansiyele sahip bir şehir için çok düşük bir rakam. Eğer yatırımcıyı buraya çekemezsek göçü de önleyemeyiz.
Gamze İspirli: Göç sorununun sanayileşme ile nasıl bağlantısı var?
Saim Özakalın: Çok basit. İnsanlar iş bulamadığı yerde kalmaz, daha fazla fırsat olan yerlere gider. Sanayi gelişmezse, doğu illeri sürekli göç vermeye devam eder. Oysa biz doğuyu üretim merkezine dönüştürebiliriz. Teşviklerle desteklenirsek, Erzurum’un gençleri batıya gitmek zorunda kalmaz, burada çalışır, üretir.
Gamze İspirli: Erzurum’daki OSB’lerde durum nasıl?
Saim Özakalın: 2. Organize Sanayi Bölgemiz (OSB) için büyük bir ilgi var. 236 yatırımcı başvurdu ancak sadece 26 yatırımcıya yer tahsis edebildik. Bu, Erzurum’un sanayiye olan ilgisini gösteriyor. Ancak yeterli alan olmadığı için talepleri karşılayamıyoruz. Ya mevcut OSB genişletilmeli ya da yeni bir OSB alanı oluşturulmalı. Eğer sanayi bölgemiz büyürse, üretim de artar, ihracat da yükselir.
Gamze İspirli: Erzurum ve Doğu Anadolu’nun sanayide daha güçlü hale gelmesi için ne yapılmalı?
Saim Özakalın: En önemli adım, yatırımcıyı teşvik etmek. Devletin doğuya özel teşvik politikalarını güçlendirmesi gerekiyor. Eğer batıdaki sanayi tesisleri gibi doğuda da güçlü üretim merkezleri oluşturulursa, ekonomik denge sağlanır. Doğu sadece ham madde tedarik eden bir bölge olmamalı, üretim yapan bir merkez olmalı.
Gamze İspirli: Son olarak eklemek istediğiniz bir mesaj var mı?
Saim Özakalın: Biz artık doğunun sanayi üssü olmasını istiyoruz. Bunun için devlet desteği şart. Batıya mahkûm olmayalım. Eğer doğru teşviklerle yatırımcıyı doğuya çekersek, sanayi burada da gelişebilir. Erzurum, genç nüfusu, potansiyeli ve girişimcileriyle buna hazır. Önemli olan bu fırsatı değerlendirecek doğru politikaların uygulanması.
Gamze İspirli: Değerli görüşleriniz için teşekkür ederim.
Saim Özakalın: Ben teşekkür ederim, Erzurum’un sanayileşmesi için mücadelemize devam edeceğiz.