Haber: Nurettin DUMLU/ Harun YULADUR
Büyük kısmı ikinci derece deprem bölgesinde olan ancak birinci derece deprem bölgesinde de ikametleri bulunan Erzurum’da kent merkezinde bulunan 18 katlı ve altında işyerleri olan binalar görenleri hayrete düşürüyor.
Deprem bölgesinde yeni konutlardan yüksek katlı olanların yıkılması tartışma konusu olmuşken, Erzurum’da yüksek katlı konut sayısı artıyor. Alt katında işyerlerinin yoğunluklu olduğu konutların yapı denetimine uygun olup olmadığı ise ayrı bir tartışma konusu oldu. Yüksek katlı binalara gerekli teknik çalışmalar yapılarak,sismik izolatör konulması isteniyor.
RUHSATLAR DEPREM YÖNETMELİĞİNE UYGUN MU?
Kahramanmaraş merkezli depremlerde on binlerce kişi hayatını kaybederken, Erzurum’daki yapı denetim mekanizmasının gözden geçirilmesi isteniyor. Vatandaşlar, geçmiş dönemde bu konutlar ruhsatların deprem yönetmenliğine göre verilip, verilmediğini sorguluyor. Olası bir felakette 18 katlı binalarda can kaybının önemli boyutlara ulaşacağı ön görülüyor.
Uzmanlar, binaların altında yer alan iş yeri ve otoparklarda, inşaatın ardından yapılan duvar eksilmesinin de depremde yumuşak kat oluşturduğuna dikkat çekerek,, üst katların sağlam olmasının da böyle bir durumda binanın yıkılmasına engel olamayabileceğine vurgu yapıyor.
Uzmanlar "Özellikle binaların altlarında yer alan iş yeri veya otoparklarda duvarların kaldırılması, oranın yumuşak kat olmasını sağlıyor. Üst katlar sağlam bile olsa alt katın bu şekilde boşaltılması, yumuşak kat nedeniyle o binanın yana doğru yıkılmasına sebep olabiliyor. Duvarlarımız düşey yük taşımıyor evet ama deprem sırasında yatay yüklerde etkili oluyor" dedi.
SİSMİK İZALASYON VAR MI?
Yüksek katlı binalarda sismik izolasyonun önemine değinen uzmanlar, Erzurum’da sadece bazı kamu kurumlarında sismik izolatör kullanıldığını ifade ettiler.
Özellikle çok katlı binalarda sismik izolasyonun yapılmasının önemine değinen uzmanlar, ‘’Sismik izolatörler, bina ile yer hareketi arasındaki amortisörler gibidir, bir deprem sırasında bir binanın dik dururken ileri geri kaymasını sağlar. Binanın hareket ettiği miktar büyük ölçüde azalır. Sismik izolasyon kullanan binaların güçlü bir depremden kurtulma ve sonrasında işlevsel olma olasılığı daha yüksektir’’ diye konuştu.
