Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKO-DER) ErzurumŞube Başkanı Gamze İspirli, yapılan araştırmalara göre tüketicilerin sadece yüzde 2,8?inin ?Evrensel 8 Temel Tüketici Hakkı?nı bildiklerini, yüzde 37,8?inin yasal haklarından haberdar olmadıklarını belirtti.
İspirli, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi?nde Öğretim Görevlisi Jale Hülya Alcan?ın Radyo Televizyon ve sinema Bölümü 4. sınıf Medya ve Ekonomi dersi kapsamında bir konferans verdi. İspirli, tüketicilerin yüzde 37,8?inin yasal haklarından haberdar olmadığını belirtti. İspirli şöyle dedi: ?Tüketicilerin yüzde 24,1 taksitli bir ürün ya da hizmet satın alırken sözleşmeyi okumadan imzalamaktadır. Tüketicilerin yüzde 84,8?i ayıplı mal veya hizmetle karşılaştığında çözüm için başvuracağı yerleri bilmemektedir.?
İspirli, Tüketici Danışman Hattını tanıtarak, evrensel tüketici haklarına değindi. ?Satılan mal geri alınmaz? ibaresinin çok yanlış olduğunu dile getiren İspirli, ?O malın kusuru varsa değiştirilme hakkı vardır. Kampanyalı satışlarda alınan herhangi bir kampanyalı üründen 14 gün içinde cayma hakkına sahibiz. Bir üründe de etiket olması zorunluluğu vardır. Tüketicilerin yüzde 77,3? ü Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri?ni hiç duymamıştır. Tüketicilerin yüzde 75,8? i tüketiciyi koruma amaçlı sivil toplum kuruluşlarını bilmemektedir. Tüketicilerin yüzde 90,4? ü ?Alo 175 Tüketici Danışma Hattı? telefon numarasını bilmemektedir. Tüketicilerin 54,2 si 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun? u bilmemektedir. Tüketicilerin sadece yüzde 0,5? i tüketici örgütlerine üyedir. 1935 Yılında ABD?de Detroit ve çevre illerde üretilen-satılan pahalı ve sağlıksız et ve diğer gıda maddelerinin tüketilmemesi doğrultusunda özellikle kadınların öncülüğünde büyük çapta etkili boykotlar yapılmıştır. ABD?deki tüm tüketici gruplarının birleşmesiyle 1936 yılında ?Tüketiciler Birliği?oluşturuldu.? diye konuştu.
?ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ ARASINDAKİ DENGE TÜKETİCİ ALEYHİNE BOZULDU?
1950?li yıllarda Avrupa?da tüketici hakları ve tüketicinin örgütlenme girişimlerinin yoğunlaşmaya başladığını ifade eden Gamze İspirli, şöyle konuştu: ?Tüketicilerin örgütlenme mücadeleleri özellikle 1960?lı yıllarda tüm Dünya?da yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu Tarihlerde özellikle ABD,Japonya ve Avrupa ülkelerinde tüketici örgütlenmeleri yaygınlaşmıştır. Tüketicilerin haklarının her zamankinden daha dikkatle korunmasına ihtiyaç var. Çünkü artık ticaret, çok farklı yöntemlerle yapılmaktadır. Teknolojik gelişmelerin ve özellikle küreselleşmenin etkileriyle ticaret biçim değiştirmiştir. Artık alıcıyla satıcının karşı karşıya gelmesi gerekmiyor. Bir taraftan hayat kolaylaşmış, ama diğer taraftan tüketim dünyası karmakarışık bir hal almıştır. Bu durum, üretici ve tüketici arasındaki dengenin, tüketici aleyhine bozulmasına sebep olmuştur. ?Tüketici hukuku?, işte bu bozulan dengeyi yeniden tesis etmeyi amaçlayan bir düzenlemeler manzumesidir. Tüketicinin korunması ile ilgili kurallar, sadece tüketiciyi değil, belli standartta ve kalitede mal ve hizmet üretimini hedeflediği için aynı zamanda üreticileri ve dolayısıyla ülke ekonomisini korumaktadır??
?TÜKETİCİYİ KORUMAYA YÖNELİK TEDBİRLER ALINDI?
TÜKO-DER Başkanı İspirli konuşmasını şöyle sürdürdü: ?6502 sayılı kanun birçok yenilik getirdi. Yeni kanun çerçevesinde Tüketicileri daha ileri seviyede korumaya yönelik tedbirler alınmış, Tüketicilerin hak arama yolları kolaylaştırılmış, Tüketicinin bilgilendirilmesi konusu ön plana çıkarılmış, Bürokrasi azaltılmış, Hakkaniyete uygun bir ceza sistemi oluşturulmuştur. Yeni kanun, mevcut düzenlemelerin birçoğunda değişiklik öngörmenin yanı sıra; mevcut Kanunda yer almayan yeni düzenlemeleri de getirmektedir.?
