Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve UlaşımPark ev sahipliğinde gerçekleşen UITP Avrasya Konferansı’nda “Kentsel Raylı Sistemlerde Planlama ve Yatırımlar” konusu masaya yatırıldı.
KOCAELİ (İGFA) - Kocaeli Kongre Merkezi’nde düzenlenen UITP Avrasya Konferansı’nın ilk gününde “Kentsel Raylı Sistemlerde Planlama ve Yatırımlar” konusu masaya yatırıldı. Konuyla ilgili düzenlenen panelin moderatörlüğünü Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Dr. Hayri Baraçlı yaptı.
Panelin konuşmacıları ise Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün, UITP Genel Sekreteri Mohamed Mezghanı ve Şehir Plancısı ve Ulaşım Politikaları Uzmanı Prof. Dr. Ela Babalık oldu. Konuşmacılar, raylı sistemlerin yeni planlara uyumlu olarak yapılmasının yanı sıra planlama yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiği konularında katılımcılarla düşüncelerini paylaştı. İki gün sürecek olan konferansta alanında uzman isimler katılımcılara birikimlerini aktaracak.
“ULAŞIM SİSTEMİ KENTİN KİMLİĞİNİ YANSITIR”
İki yönlü etkileşimde ulaşım siteminin kente etkilerinden söz eden Şehir Plancısı ve Ulaşım Politikaları Uzmanı Prof. Dr. Ela Babalık, Kocaeli’de tramvay örneğinin kentin kimliğine etki ettiğini belirterek, “Yapıların içinde erişilebilirlik çok önemli. Her raylı sistem istasyonu için değil ama önemli raylı sistemler için dünyada mimarı yarışmalar düzenleniyor. Kentin en önemli erişilebilirliğini sağlayan bir yapının yanındayım demek çok önemli. Ulaşım sistemi, kentin kimliğine ve imgesine de etki ediyor. Kocaeli’de tramvayın yüksek bir platformdan gitmesi, çok önemli bir imge örneği. Tramvay yatırımının kentin imgesine önemli bir katkısıdır. Hem sanat yapılarını hem mimari yapıları kente entegre etmek gerekiyor” diyerek, mimari ve sanatsal yapıların raylı sistemlerle birlikte düşünülmesi gerektiğinin altını çizdi.
“RAYLI SİSTEMLER YENİ PLANLARA UYGUN OLMALI”
Raylı sistemlerin planlanma sürecinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini açıklayan Prof. Dr. Babalık, “Bir raylı sitem planlanırken kentin mekânsal ve metropolitan planlarına, kentin mekansal büyüme planlarına referans vererek gelişmek ülkemizde yerleşmiş bir durum. Bir kentte raylı sitem hattının yatırımı yapılırken arazi kullanım türlerine hizmet etmek önemli. Kocaeli’de tramvayın; otogara, kongre merkezine, hastaneye gitmesi tüm bunlar iyi entegrasyon örnekleri. Yeni bir plan geliştirdiğimizde buna kentin raylı sistemleriyle gidebiliyor muyum? Bunu yerleştirmek çok önemli. Plan değişiklikleri yapıldığında trafik etki değerlendirmesi analizi de yapılması zorunludur. Zor bir planlama kültürü ama muhakkak yerleştirilmesi ve geliştirilmesi gereken bir planlama kültürü” dedi.
“ARAÇLAR İKLİME UYGUN TASARLANMALI”
İklim değişikliklerinde raylı sistemlerin dönüşümü konusunda konuşan Prof. Dr. Babalık, “Bu planlamaya entegre edilen bir konu. Kocaeli’de tramvay örneğine bakalım. İçindeki iklimlendirmeyi inceledim. Aracın dirençliliği açısından beyaz çatılı araçlar dikkate alınmaya başlandı. Kentlerdeki yeşil araçlar, ağaçlıklı yollar ısı adası etkisini kırabilecek özellikler. Gölgelikli, ağaçlıklı yollar durak tasarımları çok önemli. Bunlar, sıcak havanın etkisinden bekleyeni koruyacak şekilde tasarlanmalı. Yeşil çatı ve yeşil tramvay yolu ile şiddetle yağan yağmurun hızla taşkına yol açmasını en azından erteleyebiliyor” ifadelerini kullandı.
“30 YILDIR RAYLI SİSTEMLERLE UĞRAŞIYORUM”
Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün ise müdürlüğün çalışmalarından bahsederek, “Toplu taşıma neden yapılır, şehirler nereye gitmeli? Bence en başta bunu çözmeliyiz. 30 yıldır raylı sistemlerle uğraşıyorum. Tahir Hocam benim kadar uğraşmamıştır ama benim uğraştığımın ötesinde bir şey söyledi. Bunu hepimizin kulağımıza küpe yapması lazım. AYGM, 15 yıl öncesine kadar raylı sitemleri planlayan ve büyükşehirlerin yapmak istediği planları onaylardı. 2011’den sonra raylı sistemlerin yapımı ve teslim edilmesini de yapıyoruz” diye konuştu.
“FOSİL YAKITLI ARAÇLARI SINIRLANDIRMAK İSTİYORUZ”
Yalçın Eyigün, sözlerinin devamında, “Bir şehir, 500 binleri buluyorsa raylı sitemin ihtiyacını da üretebilir. Yeşil mutabakata uyan bir şehre dönüşüm elbette ki raylı sistemlerle olur. Tramvay aracının içinde kaç kişiyi taşıyacağımız önemli. 10-15 kişi taşıyan bir minibüs gece 11’e kadar çalışıyor ama bir tramvay da büyük elektrik enerjisi sarf ediyor. Yerel ve ulusal bazda buna dikkat ediyoruz. Lastik tekerlekten elektriğe dönüşümde süper hızlı tren projemiz kent içi değil ama bulunduğumuz şehre, Sakarya’ya, İstanbul’a ve Ankara’ya hizmet edecek bir proje ile akaryakıt bazlı tüketim olan fosil yakıtlı araçları sınırlandırmak istiyoruz. Bu anlamda bütün büyükşehirlerde yürüttüğümüz çalışmalar var” dedi.
“BÜYÜKŞEHİRLERLE İRTİBAT HALİNDEYİZ”
Yalçın Eyigün, yerel yönetimlerle koordinasyon konusunda ise, “Japonya’da Tokyo yakınlarında Tsukuba hattı vardır. Kentsel geliştirme ve arazi geliştirmenin ürünü olan bir hat. Yerel yönetimlerle etkileşim ve koordinasyonu olmazsa olmaz olarak görüyoruz. Kuzey Metro Hattını beraber planladık. Güney Metro Hattını kendileri planladı ama biz yine koordinasyon içindeyiz. Sadece biz yaparsak doğru yapmış olmayız. Bütün büyükşehirlerle irtibatımız daha projenin başında başlıyor. Bu yollarda beraber yürümek çok doğru” ifadelerini kullandı.
“TOPLU TAŞIMA HER AÇIDAN FAYDALI”
UITP Genel Sekreteri Mohamed Mezghanı ise yönetişim ve finansman konusunda metro yatırımlarının ilişkisini aktardı. Mezghanı, “Bu konuda yöneticilerin oynadığı rol önemli. Toplu taşımayı bir yönetim koordine ve organize ediyor. Belediyeler var ama dünyanın her yerinde belediyeler müdahale etmiyor. Bizim bir yönetime ihtiyacımız var koordinasyonu sağlayacak. Raylı sistemlerde aynı zamanda fonlamaları nasıl yapacağına bakmaları lazım. Toplu taşımanın yararları var ekonomi için çevre için şehir için. Toplu taşımada kamu fonlarının olması da normal. Dünyada genelde devlet fonları sağlıyor” diye konuştu.
“PROJE ŞEHİR İÇİN İYİ GÖRÜLMELİ”
Kent içi raylı sistemlerin başarılı bir şekilde uygulanması konusuna da değinen UITP Genel Sekreteri Mohamed Mezghanı, “Projenin şehre entegre edilmesi bu projenin etkileri neler olacak bunları görmeye çalışıyoruz. Bu projelerin regülasyonu politikalarla ilerlemeli. Bazı şehirlerde bu projelerin siyasi zorluklara rağmen başarılı şekilde yapıldığını görüyoruz. Projenin şehir için iyi görünmesi önemli. Siyasi devamlılık sağlanması ve siyasi olarak da desteğe devam edilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
“AVRUPA RAYLI SİSTEMLERDE YAVAŞ”
Raylı sistemler konusunda planlamanın olabildiğince erken yapılması gerektiğini belirten Mezghanı, “Kısa vadede planlama yapıp bunu uygulamaya koymamız gerekiyor. Paydaşlarla bir araya gelmeniz gerekiyor. Bir tren siteminiz, raylı siteminiz olduğu zaman paydaşların da kabul etmesi gerekiyor. Şehrin kendi stili var, insanları kendi tarafına çekmeniz gerekiyor. Avrupa’nın raylı sistem uygulamalarında çok yavaş olduğunu görüyorum. Bunları nasıl daha iyi optimize edebiliriz ona bakıyoruz” dedi.
